Vitruvius

Vitrivius

Marcus Vitrivius  Poll(i)o (+- 85 – 20 v. christus)

Was een Romeinse militair, architect en ingenieur.  

Hij is vooral bekend geworden doordat hij de auteur is van een standaardwerk over de bouwkunst: de architectura. Hij is voornamelijk bekend door dit ene werk, waarin belangrijke theorieën omtrent het bouwen van gebouwen aangedragen worden. Deze stellingen zijn veeleer een samenvatting van gangbare ideeën in de bouwkunde, dan originele visies.

Maar omdat de architectura een van de weinige overgeleverde boeken is over klassieke bouwkunde, is de invloed op de Europese bouwkunst enorm. Hij reikt ook tot aan de ontwerps van steden en tuin- en landschaparchitectuur. De architectura is ook onze voornaamste bron voor Romeinse techniek.

Verhoudingen

Een van zijn belangrijkste stellingen is dat de lengte, de breedtje, de hoogte en de diepte van een gebouw de menselijke maat dienen te weerspiegelen. Leonardo da Vinci’s beroemde tekening Vitruviusman van het menselijk lichaam, passend in een cirkel en een vierkant, is gebaseerd op Vitruvius’ theorie. Vitruvius schreef de afmetingen voor van Curia, de vergaderzaal voor de Romeinse senatoren op het Forum Romanum in Rome. 

Functionalisme

Ook het functionalisme is volgens de aanhangers ervan een bedenksel van Vitruvius. Het functionalisme houdt in dat bij een ontwerp of het gebruik van iets wordt uitgegaan van de functie die het voorwerp heeft. De schoonheid van een gebouw is zo, volgens Vitruvius, terug te vinden in de mate van functionaliteit van het gebouw. Ook beschreef Vitruvius drie zuilorden, waarbij de zuil (ronde pilaar die bijvoorbeeld neoclassicistische bouwwerken vaak ondersteunt) de maat voert.

Herontdekking

Men stelt wel eens dat de renaissance begon in 1416 wanneer de Italiaan Poggio Bracciolini het manuscript van Vitruvius terugvond in een Zwitsers klooster. Hierdoor was de renaissance meer dan een Italiaanse revival van een stijl van eigen bodem. Het werd een ontdekking van een vergeten verleden en het heropvatten van ideeën nodig voor de logische opvolging van artistieke principes. In de renaissance werd Vitruvius vereerd als een unieke bron van overlevering. Zijn taalgebruik, met sterke Griekse inslag werd echter als verwarrend ervaren, waardoor er veel slechte kopieën ontstonden waarbij vooral het Griekse aandeel verwaarloosd of verkeerd geïnterpreteerd werd. Palladio werd geïnspireerd dan niet gemodelleerd volgens principes van Vitruvius.